Voordat je verder leest...

Wil jij meer rust & overzicht in je werkdag?

Ontdek met 10 meerkeuzevragen wat jou tegenhoudt om meer rust en overzicht in je werkdag te creëren én wat de eerste stap is om daar iets aan te veranderen!

Gewoontes aanleren: omgaan met innerlijke en uiterlijke verwachtingen


Hoe jij omgaat met verwachtingen die je voor jezelf stelt en dingen die anderen van je verwachten, heeft veel te maken met de manier waarop je gewoontes kunt aanleren. Schrijfster Gretchen Rubin (o.a. bekend van The Happiness Project) heeft vier tendensen geïdentificeerd, over hoe mensen omgaan met innerlijke en uiterlijke verwachtingen. Lees nu welke tendensen dat zijn, wat voor invloed dit heeft op gewoontes aanleren, en doe de test!

Happier Podcast

Ik luister niet heel vaak naar podcasts, maar als ik het doe, dan luister ik graag naar die van schrijfster Gretchen Rubin en haar zus Elizabeth Craft: Happier. Deze podcast gaat over gelukkig zijn in de breedste zin van het woord. Het gaat over zelfkennis en jezelf beter begrijpen, maar ook over allerlei randzaken die bijdragen aan geluk, zoals gezondheid, productiviteit, gewoontes en omgaan met anderen. Een aanrader! In één van de afleveringen introduceert ze een model met vier tendensen om jezelf beter te leren kennen, welke te maken heeft met omgaan met verwachtingen.

Innerlijke en uiterlijke verwachtingen

Iedereen heeft in meer of mindere mate een bepaalde tendens in hoe je omgaat met innerlijke en uiterlijke verwachtingen.

Er zijn vier tendensen:

  • Upholder: voldoet aan innerlijke en uiterlijke verwachtingen
  • Questioner: voldoet aan innerlijke verwachtingen, verzet zich tegen uiterlijke verwachtingen
  • Obliger: voldoet aan uiterlijke verwachtingen, verzet zich tegen innerlijke verwachtingen
  • Rebel: verzet zich tegen innerlijke en uiterlijke verwachtingen

Wat wordt er met innerlijke en uiterlijke verwachtingen bedoeld?

Een innerlijke verwachting is iets wat jij van jezelf verwacht. Bijvoorbeeld dat je een aantal keer per week gaat sporten, dat je elke nacht voldoende slaapt en dat je enigszins gezond eet.

Een uiterlijke verwachting is wat een ander van jou verwacht. Je huisgenoot verwacht dat je voor haar kookt (dat heeft ze gevraagd), je partner verwacht dat je de kinderen naar school brengt (dat doe je altijd), of je ouders verwachten dat je naar school gaat (daar betalen ze voor).

Dus:

Upholders kunnen zonder problemen aan alle soorten verwachtingen voldoen. Ze leren zichzelf binnen no time nieuwe gewoontes aan, en je kunt erop vertrouwen dat als je hen iets vraagt, ze het ook zullen doen.

Questioners zijn rationeel stellen vragen bij alle verwachtingen. Er moet een reden achter zitten waarom ze iets gaan doen, en ze moeten achter die reden staan. Deze mensen zijn goed in het voldoen aan hun eigen verwachtingen, want ze weten welke reden daarachter zit: ze willen sporten, omdat ze daar fit van worden, en ze willen fit worden. En dus gaan ze sporten. Omgaan met verwachtingen van anderen vinden ze lastiger. Dit komt doordat het voor hen vaak niet direct duidelijk is wat het nut ervan is en welke reden erachter zit.

Obligers vinden het geen probleem om aan verwachtingen van andere te voldoen (ze worden immers van je verwacht), maar kunnen niet zo goed aan hun eigen verwachtingen voldoen. Deze mensen vinden het lastig om de motivatie te vinden om zelf te gaan hardlopen of naar een sportschool te gaan, maar staat er een training of afspraak met vriendin in hun agenda, zijn ze er zonder twijfel bij. Ze halen deadlines op hun werk en vergeten geen afspraken met anderen.

Rebels verzetten zich tegen alle verwachtingen, zowel die van anderen als die van henzelf. Ze doen precies waar ze op dat moment zin in hebben en op hun manier. Als je hen iets vraagt, zou het zomaar kunnen dat ze precies het tegenovergestelde gaan doen.

Er zijn maar weinig Rebels en ook niet veel Upholders. De meeste mensen neigen naar een Obliger of Questioner.

omgaanmetverwachtingen

De invloed van verwachtingen op gewoontes

Deze tendensen zijn interessant, omdat ze heel veel invloed hebben op de manier waarop je gewoontes vormt. En gewoontes hebben weer veel invloed op je (mentale) gezondheid, op hoe gelukkig je je voelt en ook op je productiviteit.

Zoals ik al zei hebben Upholders vrijwel geen moeite met het aanleren van nieuwe gewoontes, omdat ze van nature aan verwachtingen voldoen. Als ze iets hebben afgesproken, met zichzelf dan wel met een ander, doen ze het, punt. Ben je een Upholder, dan kun je iets inspirerends lezen dat je motiveert om het ook te gaan doen, en een maand later weet je niet meer beter. Hulp bij het aanleren van gewoontes heb je simpelweg niet nodig.

Bij een Questioner moet de beweegreden achter iets duidelijk zijn, en dat is precies wat je kunt gebruiken om het aanleren van gewoontes gemakkelijker te maken. Stel, je wilt jezelf aanleren om twee keer per week te gaan hardlopen. Dat wil je, omdat je conditie verbetert en jij jezelf energieker en fitter voelt na het lopen. De eerste paar weken lukt het lopen zonder moeite, maar dan heb je een keer geen zin. “Wat heeft het voor zin?” is de vraag die je je waarschijnlijk stelt. Denk dan terug aan de redenen die jou in eerste instantie aan het hardlopen hebben gekregen. Je krijgt geen betere conditie door thuis te blijven en je gaat je niet beter voelen door thuis te blijven.

Bedenk dit als Questioner ook voor dingen waar jijzelf het nut niet van inziet, maar die anderen wel van jou vragen. “Ik vind dit niet nuttig, maar mijn partner wil graag dat ik dit doe, en ik wil mijn partner graag tevreden stellen, dus ga ik het doen.”

De Questioner is rationeel en denkt: Wat heeft het voor zin?

Oh, en verwacht jij iets van een Questioner (= uiterlijke verwachting), die dus moeite heeft met het voldoen aan die verwachting, zorg dan dat je duidelijk vertelt wat de reden is dat je deze verwachting hebt. Waarom wil je dat hij/zij vanavond kookt? Waarom wil je dat hij/zij huiswerk maakt? Waarom wil je dat hij/zij met jou een film gaat kijken? Zodra de Questioner er het nut van inziet, wordt het voor hem/haar opeens een stuk makkelijker aan de verwachting te voldoen.

De Obliger voldoet zonder moeite aan de verwachtingen van anderen en ook dit kun je héél goed als iets positiefs gebruiken bij het aanleren van gewoontes. Jij hebt een afspraak in je agenda nodig, of iemand die iets van je verwacht. Bij jou werkt het goed om dat wat je wilt doen te delen met je vrienden, of  op social media. Op deze manier weet je dat anderen het van je verwachten, en is het voor jou dus makkelijker om het ook daadwerkelijk te doen.

Wil je als Obliger een nieuwe gewoonte aanleren (= innerlijke verwachting), dan moet je ervoor zorgen dat je één of meerdere personen hebt die jou als het ware aansprakelijk stellen. Die vragen of je deze week al gesport hebt en hoe het met je gewoonte om vaker te sporten gaat. Of die je nog net niet de deur uitzetten om een ronde te gaan hardlopen. Zo wordt jouw innerlijke verwachting een uiterlijke verwachting, en maak je het voor jezelf makkelijker om eraan te voldoen.

De Rebel is de zeer kleine, overblijvende categorie van mensen die aan geen enkele verwachting voldoen, zelfs niet aan die van henzelf. Als Rebel word je gemotiveerd door waar je nu, op dit moment, behoefte aan hebt. En ook dat kun je weer gebruiken om gewoontes aan te leren. Bedenk of je nu op dit moment zin hebt om te gaan hardlopen. Bedenk waarom je zo graag hardloopt. Omdat je muziek kunt luisteren? Omdat het je een vrij gevoel geeft? Omdat je niet hoeft te betalen voor de sportschool? Ga dan, nu! Focus op waarom je dingen nu, op dit moment wilt doen.

Als je een Rebel iets vraagt, zou het zomaar kunnen dat hij precies het tegenovergestelde doet

Heb je te maken met een Rebel in je leven, en wil je dat hij of zij aan jouw verwachting voldoet? Ook dat kun je voor elkaar krijgen. Ik kon niet heel veel informatie over Rebels vinden (waarschijnlijk omdat het zo’n kleine groep is), maar dit filmpje is wel interessant. Hierin vertelt Gretchen bijvoorbeeld over iemand die ze sprak, waarvan haar vader een Rebel is en medicatie moest nemen. Na het doktersbezoek, waarin de dokter uitleg gaf over de medicatie en waarom hij die moest nemen, had de vader gevraagd: “En, denk je dat ik die medicijnen moet nemen?” Zij had gezegd: “Ah, nee joh, dat is toch niet nodig.” En de vader had weer gereageerd met: “Hoezo? Wil je dat ik dood ga?”, en vervolgens braaf de medicijnen ingenomen.

Doe de test

Misschien weet je na het lezen van dit artikel al heel erg duidelijk welk type jij bent. Maar misschien twijfel je nog, of wil je er zekerder van zijn. Gretchen ontwikkelde daarom een test, waardoor jij kunt ontdekken onder welke categorie jij valt.

Klik hier om de test te doen!

Op mijn verlanglijstje: Better Than Before

Het boek “Better Than Before” (in het Nederlands vertaald naar “Steeds beter”) gaat over het aanleren van gewoontes. In dit boek gaat Gretchen ook dieper in op omgaan met verwachtingen en bovenstaande vier tendensen. Ik vind dit zelf heel interessant en ben dan ook van plan om binnenkort het boek te gaan lezen. Ben je ook geïnteresseerd geraakt en wil je meer weten over de tendensen en het aanleren van deze gewoontes? Hier vind je het boek op Bol.com:

 

Door na te denken over welk type jij bent, maar ook over welk type de mensen om jou heen zijn, weet je beter hoe je aan je eigen verwachtingen kunt voldoen, maar kun je ook beter begrijpen waarom anderen wel of niet aan bepaalde verwachtingen voldoen. En je hebt meer inzicht in hoe jij gemotiveerd raakt om gewoontes aan te leren. Kortom, we worden er waarschijnlijk allemaal een stukje beter van!

Hoe ga jij om met verwachtingen? Vind je dit interessant?

Bewaar deze info, pin onderstaande afbeelding op Pinterest:

omgaanmetverwachtingen4

Bronnen:

Rubin, G. (2013). Gretchen Rubin discussing “Rebels”. [online video]

Rubin, G. (2015). Podcast 13: Stop Reading a Book, a Know-Yourself-Better Quiz, and the Trap of Free Stuff. [online artikel + podcast]

Rubin, G. (2015). Podcast 18: Buy an Experience, Strengthen the Foundation, and the Challenge of Table Manners. [online artikel + podcast]

Rubin, G. (2015). Ta-Da! The Launch of My Quiz on the Four Tendencies. Learn About Yourself! [online artikel]

 

Met een SMART doel heb je duidelijk en helder op papier staan wat je wilt bereiken; je hebt een handvat om mee aan de slag te gaan. In dit artikel neem ik je stap voor stap mee bij het stellen van een SMART doel. Ook kun je onderaan gratis een werkblad downloaden om aan de slag te gaan!

Meld je aan voor mijn e-mails en krijg gratis toegang tot het werkblad SMART doelen stellen

Wil jij aan de slag met een doel stellen dat je ook écht gaat behalen? Meld je aan voor mijn e-mails en ontvang daarbij gratis toegang tot het werkblad SMART doelen stellen!

Hoi! Ik ben "Mevrouw Structuur"

Ik ben Linda en ik help jou met je agenda, planning, mailbox en documenten op orde brengen. Meer structuur in je werk creëren dus! En daarom noem ik mezelf Mevrouw Structuur – met een knipoog, want ik neem mezelf niet zo serieus als “mevrouw” misschien suggereert. Ik wil rust en overzicht creëren juist leuk maken voor je!

Ik deel gratis inspiratie in mijn blog en in mijn e-mail nieuwsbrief. En ik bied een ruim aanbod e-cursussen over structuur aan, die je op jouw tempo en jouw eigen tijd kunt volgen. Daarnaast bied ik workshops aan, online en op locatie, waarin ik individuele werknemers en kleine teams help om meer structuur aan te brengen in hun werkdagen, met als doel om meer rust én plezier uit hun werkdagen te halen.

7 gedachten over “Gewoontes aanleren: omgaan met innerlijke en uiterlijke verwachtingen”

  1. Oh wat interessant! Ik ga de test eens doen. Ik vind het heel moeilijk om aan mijn eigen verwachtingen te voldoen. Ook aan die van anderen maar dat gaat mij dan toch nog gemakkelijker af. Al word ik een beetje opstandig van mensen die dingen verwachten van mij en waar ik niet aan wil voldoen. Haha.
    Ik ga het boek ook op mijn leeslijst zetten!

    Beantwoorden
    • Ja ik geloof ook dat je binnen de types nog wel verschillende kanten op kan! Het is nooit zo zwart-wit dat iedereen op dit gebied “hetzelfde” is natuurlijk. Maar ik gok dat je toch het best binnen de Obliger groep past ;-)

      Beantwoorden
  2. Hoi Linda! Wat heb je een gave blog! En wat grappig om te zien dat we rond dezelfde tijd over dit boek hebben geschreven. Ik heb hem vandaag uitgelezen, toevallig ook op mijn kobo reader :) Ben ook heel benieuwd naar haar boek Happy at home!

    Beantwoorden
    • Dankjewel Olga, super leuk om te horen :-)! En inderdaad toevallig! Ik kreeg de inspiratie voor dit artikel wel door haar podcasts, maar ik heb het boek afgelopen week aangeschaft en sta dus op het punt om erin te beginnen. Weet zeker dat ik daar nog veel meer info en tips uit ga halen, en inderdaad Happier at Home zou ik ook nog graag lezen!

      Beantwoorden
  3. The Happiness project heb ik ook gelezen en ik vond hem wel vermakelijk, en zo nu en dan gevat en scherp, maar over all toch een beetje psychologie van de koude grond… En eerlijk gezegd denk ik dat ook een beetje van deze vier types… Want wat is de reden dat je bent wie je bent? Om aan een verwachting te kunnen voldoen moet je al beschikken over bepaalde organisatorische vaardigheden, en een zekere discipline hebben. Neemt Rubin in haar theorie ook de invloed van je opvoeding mee, en de verwachtingen die je ouders van je hadden? Mocht je lekker kind zijn of altijd maar met hoge cijfers thuis komen? Dat soort dingen vormen je tot wie je bent en die patronen zijn soms moeilijk te doorbreken. En wat als je perfectionist bent en alsmaar niet aan je eigen verwachtingen kan voldoen, niet omdat je een faalhaas bent maar omdat je doelen niet realistisch zijn? Laat ik maar even niet beginnen over verwachtingen die wij van anderen hebben…. ;)

    Leuk en goed dat je er over nadenkt hoor! Maar de titel van je blog wekte bij mij wat hogere verwachtingen… (Vat je ‘m?)

    Beantwoorden
    • Bedankt voor je uitgebreide reactie! De vier types zijn inderdaad heel “basis” en het wordt niet onderbouwd waarom je een bepaald type bent (ik denk dat je dat bedoelt?). Ik denk ook dat het niet per se gaat om waarom je bent zoals je bent, maar vooral hoe je daar op de best mogelijke manier gebruik van kunt maken. En tot slot ben ik het zeker met je eens dat het van meer zaken afhankelijk is of je aan een verwachting kan voldoen – maar dan alsnog geldt; stel je bent die perfectionist met dat super ambitieuze doel, laten we zeggen 10 kilometer hardlopen terwijl je nu nooit beweegt, dan zal iemand die goed aan zijn eigen verwachtingen kan voldoen sneller vooruit gaat wanneer hij voor zichzelf bijvoorbeeld een schema maakt en iemand die juist goed aan die van anderen kan voldoen zal meer baat hebben bij bijvoorbeeld een trainer of loopgroep. En het gaat dan wat mij betreft ook daarom – dat je je beseft dat er meerdere wegen zijn naar Rome en dat wat voor jou het snelste is, niet die van iemand anders hoeft te zijn. Hopelijk heb je er iets aan :-)!

      Beantwoorden
    • De wereld is zoals je haar beziet. Dan geldt ook nog zo binnen zo buiten zo boven zo beneden. Dat betekend dat als je gegevens verzameld die je eigen gedrag ondersteunen je die altijd zult vinden. Pas als jeje gedrag wijzigt, kan ook je perceptie over jezelf wijzigen. Nurture versus nature is een interressante manier om jezelf neer te zetten. Echter de gegevensverzameling erover leidt niet tot resultaat. Be the change you want to be en wees in alles gevallen liefdevol naar jezelf. Dat is wat ik een ieder toewens.

      Beantwoorden

Plaats een reactie