In een wereld waar gezond eten een way of life is geworden, maar waar McDonalds, Starbucks en all-you-can-eat sushirestaurants tegelijkertijd het straatbeeld en/of social media overheersen en waar de to-go winkels, supermarkten en schoolkantines vol liggen met chocoladerepen en frikandellenbroodjes, kan kiezen wat je eet nog wel eens een uitdaging zijn. De 80/20 regel helpt je een compromis te sluiten tussen gezond en slecht maar o-zo-lekker eten.

Gezond eten als levensstijl

Steeds bewuster worden we er met z’n allen van: dat wat in de supermarkt verkocht wordt is niet altijd goed voor je. Gezond eten is geen trend meer maar een levensstijl. Overal is tegenwoordig een gezond alternatief voor en de stroom aan gezonde recepten stopt maar niet (ik draag daar zelf ook aan bij hoor). En terecht! Gezond eten, eigenlijk gezond leven in het algemeen maar vooral gezond eten, draagt niet alleen bij aan een beter lichaam, maar ook aan meer energie. En dat zorgt weer voor gevolgen als zelfverzekerdheid, productiviteit en geluk. Niet slecht voor iets dat je in je mond stopt toch? En niet gek dat we gezond eten allemaal zo belangrijk en interessant vinden.

Ook ik vind het fenomeen eten reuze interessant en ook bij mij thuis ligt een voorraad quinoa, havermout, avocado en noem het maar op. Boeken over eten lees ik graag (laatst schreef ik nog over The Truth About Food), want voeding blijft iets vaags en er is nog steeds veel onduidelijkheid over wat nou écht gezond is. Met een gezond verstand kom je al ver: geen pakjes en zakjes, en wel veel verse en natuurlijke producten. Ik probeer dan ook vooral veel fruit en groenten te eten, en combineer deze met dingen waarvan ik denk dat ze (relatief) gezond zijn. Maar dat lekkere taartje of die goede hamburger? Die laat ik ook niet links liggen. En daar is helemaal niets mis mee wat mij betreft.

De 80/20 regel

Ik heb wel eens goede voornemens gehad waarna ik een paar weken tegen alles dat ongezond is “nee” zei. Een paar weken lukt dat, maar dit voor altijd volhouden is lastig. De gedachte dat je bepaalde dingen op deze manier nooit meer kan eten is niet leuk. Eten is veel te lekker! En iets lekkers kan best vind ik, als het maar met mate is. Daarom houd ik de laatste tijd meer de 80/20 regel aan.

De 80/20 regel staat voor 80% gezond, 20% ongezond. Een groot deel van de tijd gezond eten doet al veel goeds voor je lichaam, dan mag je af en toe best even zondigen: dat is het idee. En daar ben ik het wel mee eens. Zeker als je nu voor je gevoel niet gezond (genoeg) eet, maar ook geen strenge regels wilt volgen, kun je dit eens proberen.

Hoe je dit kunt toepassen

Er zijn verschillende manieren waarop je de 80/20 regel kunt aanhouden. Ik geef je een aantal voorbeelden.

• Op gevoel. Heb je vandaag drie gezonde maaltijden gegeten? Dan kan dat taartje er best vanaf. Dit is de makkelijkste manier, maar misschien tegelijkertijd ook wel de lastigste, want: waar ligt de grens? Wanneer is de 20% bereikt? Als je veel discipline hebt is dit de manier, als dat niet zo is dan tja… dan niet.
• Een cheatdag. Sommige mensen kiezen ervoor om elke dag gezond te eten, behalve bijvoorbeeld op zaterdag of zondag. Dan mag er de hele dag alles wat ongezond is gegeten worden. Niet mijn manier, ik vind het namelijk geen moeite kosten om gezond te ontbijten en te lunchen, maar het is wel een manier om duidelijk af te bakenen wanneer je dan ongezond mag eten en wanneer niet.
• Op tijd. Je mag elke middag iets lekkers bij de koffie, of elke avond na het eten een toetje, maar dat is het. Oftewel: je eet ongezond op een vast moment op de dag. Hier zit als voordeel aan dat dit een gewoonte wordt: je eet op dat moment gezond en verder nooit. Maar daardoor blijft het misschien niet speciaal en wordt de verleiding op een gegeven moment groot om ook op andere momenten iets ongezonds te eten.
• 80% thuis, 20% uit. Er komt niets ongezonds je huis in, maar als je ergens anders bent mag je los gaan. Taartjes op verjaardagen, toetjes in restaurants… Als je veel thuis bent eet je zo vaak gezond, maar zorg er wel voor dat ongezond eten geen reden wordt om de deur uit te gaan ;-).
• Mix & match. Bij die maaltijd vol groenten mag een lekker sausje, in je kop thee mag af en toe een beetje suiker en op je plak bananenbrood smeer je roomboter. Al je maaltijden zijn op deze manier letterlijk grotendeels gezond en een beetje ongezond. Dit werkt zolang je daarnaast niet óók nog lekkernijen eet die helemaal niet gezond zijn, dus geen koekjes, ijsjes of bitterballen meer. Als je niet graag snackt of als juist 100% stoppen met snacken de enige manier voor jou is om ermee te stoppen, dan werkt dit.
• 1 snack. Een duidelijke richtlijn: elke dag mag je één ding wat ongezond is. Bestond je avondmaal uit frietjes met een frikandel? Dan geen snack vandaag. Heb je vanmiddag chocolade gesnoept? Dan moet je een gezonde avondmaaltijd gaan koken. Voordeel is dat er een duidelijke grens is: heb je iets ongezonds op vandaag, dan mag je niets meer. Dit werkt als je het niet ziet als uitnodiging om elke dag friet of taart te gaan eten, en soms een stukje chocolade ook gewoon genoeg vindt.

Je leest het: er zijn heel veel opties om dit principe toe te passen. Elke optie heeft voordelen, maar ook valkuilen. Ik zou zeggen: probeer verschillende dingen uit en kijk wat voor jou werkt. Doorslaan in gezond eten is niet ideaal, maar een 50/50 principe is ook weer niet de bedoeling, dus probeer en kies die manier die voor jou werkt.

Wissel jij gezond en ongezond af? Zo ja hoe?